Okuma süresi: 7 dakika
Selam! Bu hafta bazılarının aileleri ile buluştuğu, bazılarının başka planlarının olduğu bir hafta. Belki uzun bir aradan sonra aile ortamına girilen, kimi için zevkli ve sıcacık, kimi için pek zorlama etkileşimlerin olabileceği günler… Tüm bu etkileşimlerin ucu da bazen cinsellik, beden ve ilişkilere dayanabiliyor. Bu hafta biz de aile, toplum ve iletişim konusunu ziyaret ediyoruz.
bu sayıda neler var?
📔 tabukamu sözlük: Bu haftanın konuları özelinde sözlüğümüzü aralıyoruz.
💭 aileyle iletişim ve kişisel sınırlar: Aile ilişkilerinde kişisel sınırlar çizmek bazen zor olabilir. Fakat pratik yapmak mümkün! Kişisel sınır çizmenin somut olarak ne anlama geldiğini anlamak, iletişim pratiklerini destekleyebilir.
🏘 Toplumsal Değerler ne der?: Bu sayımızdan itibaren her hafta seni tabukamu’nun 6 karakterinden biriyle daha yakından tanıştıracağız. Bu hafta Toplumsal Değerler bizimle. Kendisini daha iyi tanıman için bir soru-cevabımız var.
🌸 tabukamu’nun yeni Genç Danışma Kurulu ile tanıştıralım: 2024 Ocak ayından beri tabukamu’nun bir parçası olan, bizim kısaca GDK dediğimiz ekibin harika üyeleri karşında.
değerler: İçinde yaşanılan coğrafya, kültür, aile, toplum, dini inançlar ve benzeri yoluyla şekillenen ve zamanla değişebilen düşünce, yargı, beklenti ve anlamlar bütünü.
kamusal alan: Özel olmayan, insanların kullanımına açık alanlar. Sokak, park, otobüs gibi.
mit: Kişiler ve gruplar tarafından doğru olduğu varsayılarak yaygınlaştırılan yanlış, eksik veya olumsuz bilgiler.
norm: Bir grup tarafından kural olarak belirlenmiş, yerleşmiş, kabul gören değer.
yasak: Bir şeyin yapılmasına karşı konulan yasal ya da yasal olmayan (toplumsal, kültürel ve benzeri) engel.
aileyle iletişim ve kişisel sınırlar 💭
Kişisel sınır denildiğinde kafanda “sınır” kelimesinden dolayı olumsuz düşünceler canlanıyor olabilir. Ama kişisel sınırlar, sana kendini tanıman ve diğer insanlara tanıtman konusunda destek olan, istediğin esneklik veya katılıkta çizebileceğin ve değişime açık sınırlardır. Kişisel sınırlar günlük hayatında ve ilişkilerinde,
Nelerden hoşlandığını ve hoşlanmadığını,
Neleri denemek istediğini ve istemediğini,
Sana nasıl davranılmasını istediğini ve istemediğini,
Hangi davranışların senin için kabul edilebilir/edilemez olduğunu,
Hangi durumlarda nasıl tepki verebileceğini
anlamanı kolaylaştıran sınırlardır.
Örneğin, bir aile üyen sana istemediğin bir şekilde ya da sevmediğin bir takma isimle hitap ediyor olabilir. Ona bundan hoşlanmadığını, sana “X” şeklinde hitap etmesini tercih ettiğini belirtebilirsin. Bu, kişisel sınır çizmeye bir örnektir.
Aile ilişkilerinde bazen kişisel sınırlar çizmek ya da aile üyelerini üzme endişesiyle kişisel sınırlarını ifade etmek zor olabilir. Ancak her insanın kişisel sınırlarını çizmeye ve bu sınırlar dahilinde ilişki ve iletişim kurmaya hakkı vardır. Kişisel sınırlar, aileye karşı çıkmak, onların değerlerini reddetmek ya da onları mutsuz etmek anlamına gelmez. Kişisel sınırlar seni ve ailenle iletişiminin daha sağlıklı olmasını desteklemek için vardır.
Sağlıklı kişisel sınırlar ne çok esnek ne çok katıdır, bu ikisinin dengelenmiş halidir. Sağlıklı kişisel sınırlar çizmek,
Hangi ifadelerin, davranışların ve insanların bu sınırların içinde ve dışında kalacağı hakkında seçici davranabilmek,
İlişkilerinde karşılıklı güveni zaman içinde inşa etmek,
Kendiyle ilgili bilgileri uygun şekillerde paylaşabilmek,
Gerektiğinde “hayır” diyebilmek,
İlişkide olduğu insanları, onların hayatlarına ve meselelerine gereğinden fazla müdahil olmadan destekleyebilmek,
Kendi değerlerine ve başkalarının değerlerine saygı duymak,
Çatışmanın hayatın ve ilişkilerin normal bir parçası olduğunu kabullenmek,
Kişisel değerlerine göre hareket edebilmek ve uyum sağlayabilmek,
Kendine güvenen bir şekilde iletişim kurabilmek ile alakalıdır.
Kişisel sınırlar sağlıklı şekillerde çizilmediğinde, yani çok esnek ya da çok katı olduğunda bu kişinin kendisine veya ilişkilerine zarar verebilir.
Toplumsal Değerler ne der? 🏘
tabukamu’nun 6 karakterinden Toplumsal Değerler’le konuşuyoruz.
tabukamu’nun cinsellikle ilgili konularda daha sağlıklı kararlar almana destek olmayı amaçlayan 6 karakteri var: Mantık, Duygu, Toplumsal Değerler, Akran, Kişisel Değerler ve Dürtü. Bu karakterler kararlarımızı etkiler, bazen harekete geçirir, bazen durdurur. Hepsinin ayrı bir sesi vardır; bazen bazılarının sesini diğerlerinden daha çok ya da daha az duyuyor olabilirsin. Bu seslerin neler olduğunu tanıyabilmen ve daha çok kulak verebilmen için bu sayımızdan itibaren her hafta seni bu karakterlerden biriyle daha yakından tanıştıracağız. Bu hafta Toplumsal Değerler bizimle. Onu nasıl tanıyabiliriz?
Toplumsal Değerler: Bazen aklından bir fikir geçtiğinde kendini “elalem ne der?” diye düşünürken bulabilirsin. Sokaktaki, otobüsteki, parktaki ya da çevrendeki insanların belli bir konuyla ilgili genel görüşleri, alacağın kararları etkileyebilir. Bu görüşler bazen karar almanı kolaylaştırabilir, bazen korkutabilir veya daha da çok kafanı karıştırabilir. Toplumsal değerlere göre belli doğrular ve normaller vardır. Belli bir çevrede yaşayan insanların, özellikle kamusal alanlarda bu değerlere göre yaşamaları ve davranmaları beklenir. Fakat her insan bütün toplumsal değerleri benimsemek ve onlara tamamen uymak zorunda değildir.
Bazen bir soru, toplumsal değerlerin cinsellikle ilgili kararlarımızı nasıl etkilediğini daha iyi anlamamızı sağlayabilir.
"Aile ziyaretlerinde sorulan “Eee var mı biri hayatında?” sorularına geriliyorum çünkü “evet” dersem toplumun ve ailemin değerleri doğrultusunda bu kişiyi tanımak isteyecekler ve beklentiye girecekler. Ne yapmalıyım?”
"Eee, hayatında biri var mı bakalım?" gibi sorular genellikle beklemediğimiz anlarda gelir. Aile ile oturuluyordur, konular bitmiştir, aile üyelerinden biri veya birkaçı merak ettiği farklı şeyleri soruyordur; araya bu soru da sıkıştırılır. Bazen de aile üyeleri zaten bu soruyu sormaya kendilerini hazırlamışlardır ve aile ziyaretini bunun için iyi bir fırsat olarak görüyorlardır. Bu kadar çeşitli durumda bu sorularla karşılaşabileceğimiz gerçeği gerginlik yaratabilirken, bir de bu soruya nasıl cevap vereceğimizi bilmiyorsak, zaten gerginlik hissetmemiz anlaşılabilir.
Ailelerin ilişkiler konusunda hangi değerlere sahip olduğu değişkenlik gösterir. Bizim için bu soruya verilebilecek en doğru cevap, bir başkası için düşünülemez bir seçenek olabilir. Şu gibi soruları göz önünde bulundurmak yardımcı olabilir:
Ailemin ve toplumun ilişkilere dair değerleri benim kişisel değerlerimle örtüşüyor mu?
Bu soru benim ailemle kendime dair paylaşmak istediğim konuların dışında mı kalıyor?
(Eğer bir partnerim varsa) Ailem partnerim ile tanışmak istediğini dile getirirse, ben partnerimi onlarla tanıştırmaya kendimi hazır hissediyor muyum?
(Eğer bir partnerim yoksa) Ailem ilişki durumumu öğrense kendimi nasıl hissederim?
Bu soruları değerlendirdikten sonra, ilişkilerimizde kendimizi güvende ve rahat hissetmek için belirlediğimiz sınırlar çerçevesinde, aile üyelerimizin anlayabileceği bir dilde cevap vermeyi seçebiliriz. “Seçmek” kelimesine dikkat çekmek önemli çünkü biz sınırlarımızı dile getiriş şeklimizi seçebiliriz, fakat her zaman gelen tepkiyi ön görmemiz veya etkilememiz mümkün olmayabilir. İlişkilerimizde aldığımız kararlar bizim tercihlerimizdir, çünkü bize iyi ve güvende hissettiren şeyleri en iyi biz bilebiliriz. Kendi sınırlarımızı belirleyip ifade edebilmek ve başkalarının sınırlarına saygı göstermek, sağlıklı ve güvenli ilişkilerin temelini oluşturur ve bu ilişkilere ailemizle olan ilişkimiz de dahildir.
tabukamu’nun yeni Genç Danışma Kurulu ile tanıştıralım 🌸
işte o harika ekip karşında!
Afife Ebrar Aydın: Yüzüncü Yıl Üniversitesinde Sosyoloji ve Turist Rehberliği son sınıf öğrencisi. Ara ara okulu bırakma perileri gelse de asla bırakmamak için çabalıyor. 2020 den beri aktif olarak sosyal bilimler alanında araştırmalar yürüten sivil toplum kuruluşları ile gönüllü olarak çalışıyor.
Berke Emir Aslan: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sosyal Hizmet son sınıf öğrencisi. 2021 yılından itibaren sosyal hizmet alanında gönüllü olarak çalışmalar yapmaya başladı. Bu süreç içerisinde yardım derneklerinde Türkiye'de ve Afrika'da yardım faaliyetlerinde görev aldı.
Ceren Burcu Avcu: İstanbul’da yaşıyor, üniversite sınavlarına hazırlanıyor. Hayatta hangi işle uğraşmak istediğine karar verme aşamasında. Kadıköy’de gezmeye ve sokak kedilerini kucaklayıp mıncıklama bayılıyor.
Deniz Öz: Giresun Üniversitesi’nde Sınıf Öğretmenliği okuyor. Tabuların ve yanlış algıların eğitimle yıkılabileceğine inanıyor. Yakın vakitte öğretmen olduğunda öğrencilerinin cinsel sağlık eğitimleriyle de ilgilenmek istiyor. Hiç ummadığı bir anda tabukamu ile tanıştı ve çok heyecanlı.
Fulya Gafur: Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi 2. sınıf öğrencisi. Türk Tıp Öğrencileri Birliği (TurkMSIC) kolu olan Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığında (SCORA) asistan olarak görev aldı. Bu bağlamda kapsayıcı cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile ilgili eğitim ve seminerlere katıldı.
Helin: Anadolu üniversitesi öğrencisi ve birçok dal okumakta ve ilgilenmekte (psikoloji, sosyoloji ve sinema). Cinsel sağlık kadın bedeni üreme sağlığı alanlarındaki sivil toplum kuruluşlarında gönüllü çalışmalarda bulundu. Zamanının çoğunu hatta büyük çoğunluğunu film izleyerek geçiriyor.
Mert Can Küçük: 2023'de İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa'da Ayakkabı Tasarımı ve Üretimi bölümünü tamamladı. Liseyi okul birinciliği ile bitirdi. Kendini bildi bileli çizim yapmayı, tasarlamayı çok seviyor. Öyle ki sürekli bir şeyler hakkında fikir üreterek düşüncelerini çizimlerle ifade ediyor.
Sevde Sarıtaş: Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Hizmet bölümünde son sınıf öğrencisi. 2022 yılından beri aile alanında sahada gönüllü çalışmalarda bulunuyor.
Zeynep Ulutabanca: Bilkent Üniversitesi siyaset bilimi ve kamu yönetimi ikinci sınıf öğrencisi. Okumaya ve yazmaya bir hayli hevesli olduğundan okulunun politika bülteninde kendi çapında yazar.
Zeynep Eylül Öztürk: 2021 yılında Bornova Anadolu Lisesinden mezun oldu. 2022 yılında İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Psikoloji bölümüne yerleşti. Lise yıllarında çalıştay, birleşmiş milletler simülasyonu, TEDx gibi etkinliklerin organizasyon takımlarında rol aldı.
Detaylar için buraya tıkla.
Bu alana anonim bir şekilde, takma isimle ya da kendi isminle, dertleşmek istediğin bir konuya dair hislerini, deneyimlerini ve düşüncelerini anlatabilirsin. Çünkü deneyimledikçe öğreniyoruz ve deneyimlerimizi paylaştıkça büyüyoruz, dertleşiyoruz, dayanışıyoruz ve tabii ki demleniyoruz.
Bizi sosyal medyada takip ediyor musun?: Instagram 🎞 TikTok 🪩 Twitter 🦩